Nowelizacja ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym 2025 – nowe standardy ratownictwa w Polsce
03/06/2025, 10:00
9 maja 2025 roku prezydent RP podpisał nowelizację ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym. Zmiany te są odpowiedzią na wieloletnie postulaty ratowników, ekspertów i pacjentów, którzy domagali się reformy systemu, od którego często zależy ludzkie życie. Wzrost liczby interwencji, agresja wobec służb medycznych oraz nierówności w dostępie do pomocy – to tylko niektóre z wyzwań, które wymagały reakcji ustawodawcy.
Nowe przepisy przynoszą istotne zmiany: wzmocnienie zespołów ratownictwa, wdrożenie motocyklowych jednostek ratunkowych, poprawę bezpieczeństwa personelu, rozszerzenie definicji pierwszej pomocy, a także wprowadzenie dodatków za pracę w trudnych godzinach. To krok ku nowoczesnemu, lepiej zorganizowanemu systemowi ratowniczemu w Polsce.
Nowe przepisy przynoszą istotne zmiany: wzmocnienie zespołów ratownictwa, wdrożenie motocyklowych jednostek ratunkowych, poprawę bezpieczeństwa personelu, rozszerzenie definicji pierwszej pomocy, a także wprowadzenie dodatków za pracę w trudnych godzinach. To krok ku nowoczesnemu, lepiej zorganizowanemu systemowi ratowniczemu w Polsce.
Spis treści:
- Dlaczego potrzebna była zmiana?
- Bezpieczniejsi ratownicy – większe wsparcie i lepsze przygotowanie
- Wsparcie psychologiczne jako fundament bezpieczeństwa
- Szkolenia z samoobrony – ochrona przed agresją pacjentów
- Trzyosobowe zespoły ratownictwa – więcej rąk do pracy
- Od dwóch do trzech ratowników – skok jakościowy
- Nowa rola motocyklowych jednostek ratunkowych (MJR)
- Sezonowość i zalety motocyklowej pomocy medycznej
- Sprawniejsza organizacja systemu – dostępność i czas reakcji
- Dyspozytor z mniejszym stażem – czy to bezpieczne?
- Ograniczenie obszaru obsługi przez SOR – szybsze dotarcie do pacjenta
- Numer 999 nadal najszybszą drogą do pomocy
- Docenienie pracy ratowników – dodatki finansowe
- Nowe przepisy o dodatkach nocnych, niedzielnych i świątecznych
- Kto zyska: nie tylko ratownicy, ale też kierowcy i piloci
- Równość w systemie PRM – krok ku sprawiedliwości
- Nowa definicja pierwszej pomocy – większe możliwości dla świadków i nauczycieli
- Podanie leków przez osoby postronne – przełomowa zmiana
- Nauczyciele i opiekunowie z większymi kompetencjami
- Finanse i kalendarz zmian – co nas czeka w 2025 i 2026 roku
- Zakończenie
Dlaczego potrzebna była zmiana?
System PRM pod presją
Ostatnie lata były niezwykle trudne dla ratownictwa medycznego. Pandemia COVID-19, wzrost liczby zgłoszeń, a także coraz częstsze przypadki agresji wobec ratowników pokazały, że system działa na granicy wydolności. Dwuosobowe zespoły, niewystarczające wsparcie psychologiczne i brak nowoczesnych form działania (np. szybki transport w trudno dostępne miejsca) to problemy, które wymagały systemowego podejścia.
Nierówny dostęp do pomocy
Również geografia ratownictwa była problematyczna – mieszkańcy wsi i mniejszych miast często musieli czekać znacznie dłużej na przyjazd karetki niż osoby z dużych ośrodków. Ustawa ma to zmienić – nowe przepisy skracają czas reakcji i zapewniają większą dostępność zespołów medycznych.
Bezpieczniejsi ratownicy – większe wsparcie i lepsze przygotowanie
Wsparcie psychologiczne jako fundament bezpieczeństwa
Ratownicy to ludzie, którzy każdego dnia mają kontakt z cierpieniem, stresem, a często też z agresją. Nowelizacja przewiduje dla nich dostęp do wsparcia psychologicznego finansowanego ze środków publicznych. To niezwykle ważny krok, który może pomóc zapobiegać wypaleniu zawodowemu i poprawić kondycję psychiczną osób pracujących w skrajnie trudnych warunkach.
Szkolenia z samoobrony – ochrona przed agresją pacjentów
Ustawa wprowadza obowiązkowe szkolenia z samoobrony oraz reagowania w sytuacjach zagrożenia. Mają one na celu przygotowanie personelu do radzenia sobie z agresywnymi pacjentami i sytuacjami kryzysowymi. Co istotne, szkolenia będą odbywać się co najmniej raz na 5 lat i będą w pełni finansowane z budżetu państwa.
Trzyosobowe zespoły ratownictwa – więcej rąk do pracy
Od dwóch do trzech ratowników – skok jakościowy
Dotąd zespoły ratownictwa medycznego składały się z dwóch osób – ratownika i kierowcy, lub ratownika i pielęgniarki. Nowe przepisy przewidują utworzenie trzyosobowych Zespołów Ratownictwa Medycznego (ZRM), co znacząco zwiększy możliwości interwencyjne, skróci czas udzielania pomocy i poprawi komfort pracy.
Nowa rola motocyklowych jednostek ratunkowych (MJR)
Jedną z nowości są Motocyklowe Jednostki Ratownicze (MJR), które będą funkcjonować sezonowo, od maja do września, w godzinach 7:00–19:00. Motocykle ratunkowe pozwolą dotrzeć szybciej tam, gdzie ambulans ma problem z dojazdem – na przykład do centrów miast w godzinach szczytu czy trudno dostępnych terenów wiejskich.
Sezonowość i zalety motocyklowej pomocy medycznej
Choć MJR nie będą działać całorocznie, ich wprowadzenie to istotna innowacja w polskim ratownictwie. Dzięki swojej mobilności mogą być pierwsze na miejscu zdarzenia, stabilizować stan pacjenta i przekazywać informacje do nadjeżdżającej karetki. To realna szansa na ratowanie życia tam, gdzie liczy się każda sekunda.
Sprawniejsza organizacja systemu – dostępność i czas reakcji
Dyspozytor z mniejszym stażem – czy to bezpieczne?
Dotychczas dyspozytorzy musieli mieć minimum trzyletnie doświadczenie zawodowe. Nowelizacja skraca ten okres do dwóch lat, co ma przyspieszyć obsadzenie stanowisk i skrócić czas oczekiwania na przyjęcie zgłoszenia. Choć budzi to pewne kontrowersje, ministerstwo zapewnia, że osoby te przejdą dodatkowe szkolenia.
Ograniczenie obszaru obsługi przez SOR – szybsze dotarcie do pacjenta
Nowe przepisy określają, że jeden Szpitalny Oddział Ratunkowy (SOR) może obsługiwać maksymalnie obszar zamieszkany przez 200 tys. osób. Oznacza to, że pacjenci mają gwarancję dotarcia pomocy w ciągu maksymalnie 45 minut – niezależnie od miejsca zamieszkania.
Numer 999 nadal najszybszą drogą do pomocy
W czasach cyfryzacji i integracji służb, numer 112 przejmuje wiele połączeń alarmowych. Jednak ustawa gwarantuje, że połączenia na numer 999 trafiają bezpośrednio do dyspozytorni medycznej, z pominięciem centrów powiadamiania ratunkowego. To oznacza szybsze przyjęcie zgłoszenia i natychmiastową reakcję.
Docenienie pracy ratowników – dodatki finansowe
Nowe przepisy o dodatkach nocnych, niedzielnych i świątecznych
Dotąd dodatki za pracę w nocy, niedziele i święta przysługiwały tylko zespołom działającym przy szpitalach. Nowelizacja zmienia ten stan rzeczy – teraz każda osoba zatrudniona w ratownictwie medycznym otrzyma odpowiednie dodatki: 45% stawki godzinowej w nocy i 65% w dni ustawowo wolne od pracy.
Kto zyska: nie tylko ratownicy, ale też kierowcy i piloci
Na dodatkowych wynagrodzeniach zyskają także kierowcy karetek oraz piloci lotniczych zespołów ratowniczych. To nie tylko kwestia sprawiedliwości, ale też motywacji do pracy w systemie, który przez lata zmagał się z odpływem kadr.
Równość w systemie PRM – krok ku sprawiedliwości
Nowe przepisy wprowadzają bardziej sprawiedliwy podział środków finansowych w ramach systemu PRM. Docenienie każdego członka zespołu – od ratownika po pilota – to istotny krok ku zrównaniu statusu wszystkich, którzy pracują na rzecz zdrowia i życia obywateli.
Nowa definicja pierwszej pomocy – większe możliwości dla świadków i nauczycieli
Podanie leków przez osoby postronne – przełomowa zmiana
Do tej pory świadkowie wypadków mogli jedynie udzielić podstawowej pomocy – np. uciskać rany czy wykonać masaż serca. Nowa ustawa rozszerza definicję pierwszej pomocy o możliwość podania poszkodowanemu jego własnych leków – np. insuliny, adrenaliny czy leków przeciwpadaczkowych.
Nauczyciele i opiekunowie z większymi kompetencjami
Nowelizacja umożliwia również nauczycielom i opiekunom podawanie leków dzieciom przewlekle chorym, np. w przypadku nagłego pogorszenia ich stanu zdrowia. To ważne wsparcie dla dzieci i rodziców, a także istotna zmiana dla placówek edukacyjnych.
Finanse i kalendarz zmian – co nas czeka w 2025 i 2026 roku
Koszty wdrożenia nowelizacji
W 2025 roku rząd przeznaczy na wdrożenie zmian 187 milionów złotych, a w 2026 roku – 382 miliony. Środki te mają pokryć koszty szkoleń, dodatków finansowych, zakupu motocykli ratowniczych, a także dostosowania szpitali do nowych wymogów.
Kiedy zaczynają obowiązywać zmiany?
Ustawa wchodzi w życie 14 dni po jej ogłoszeniu. Oznacza to, że już w czerwcu 2025 pierwsze zmiany wejdą w życie, a pełne wdrożenie zakończy się w przyszłym roku. System PRM czeka intensywny czas reform.
Zakończenie
Nowelizacja ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym to milowy krok w stronę nowoczesnego, sprawiedliwego i skutecznego systemu ratownictwa w Polsce. Większe wsparcie dla ratowników, lepsza organizacja, szybsze dotarcie do pacjenta, nowe zespoły i innowacyjne rozwiązania technologiczne – wszystko to przekłada się na realne zwiększenie bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli.
Reforma, choć kosztowna i wymagająca, ma potencjał zmienić polskie ratownictwo na lepsze. Dla każdego z nas oznacza to większe szanse na szybką i skuteczną pomoc w chwili, gdy liczy się każda sekunda.
Reforma, choć kosztowna i wymagająca, ma potencjał zmienić polskie ratownictwo na lepsze. Dla każdego z nas oznacza to większe szanse na szybką i skuteczną pomoc w chwili, gdy liczy się każda sekunda.
